[48] อพฺยากตํ อเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต อเสกฺโข ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (สํขิตฺตํฯ)

เหตุยา เอกํ…เป.… อวิคเต เอกํฯ (สํขิตฺตํฯ)

(สหชาตวาเรปิ…เป.… ปญฺหาวาเรปิ สพฺพตฺถ เอกํฯ)

[49] กุสลํ เนวเสกฺขนาเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล เนวเสกฺขนาเสกฺโข ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิฯ

อกุสลํ เนวเสกฺขนาเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อกุสโล เนวเสกฺขนาเสกฺโข ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิฯ

อพฺยากตํ เนวเสกฺขนาเสกฺขํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต เนวเสกฺขนาเสกฺโข ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิฯ (1)

เหตุยา นว, อวิคเต นวฯ (สํขิตฺตํฯ สหชาตวารมฺปิ…เป.… สมฺปยุตฺตวารมฺปิ ปฏิจฺจวารสทิสํฯ)

[50] กุสโล เนวเสกฺขนาเสกฺโข ธมฺโม กุสลสฺส เนวเสกฺขนาเสกฺขสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (สํขิตฺตํฯ)

เหตุยา สตฺต, อารมฺมเณ นว, อวิคเต เตรสฯ (สํขิตฺตํฯ ยถา กุสลตฺติเก ปญฺหาวารํ เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํฯ)

1-11. กุสลตฺติก-ปริตฺตตฺติกํ

1-7. ปฏิจฺจวาราทิ

ปจฺจยจตุกฺกํ

[51] กุสลํ ปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ กุสลํ ปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ กุสลํ ปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล ปริตฺโต จ อพฺยากโต ปริตฺโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยาฯ (3)

อกุสลํ ปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อกุสโล ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิฯ

อพฺยากตํ ปริตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1)

กุสลํ ปริตฺตญฺจ อพฺยากตํ ปริตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1)

อกุสลํ ปริตฺตญฺจ อพฺยากตํ ปริตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต ปริตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (สํขิตฺตํฯ)

เหตุยา นว, อารมฺมเณ ตีณิ, อวิคเต นวฯ (สํขิตฺตํฯ สหชาตวารมฺปิ…เป.… สมฺปยุตฺตวารมฺปิ ปฏิจฺจวารสทิสํฯ)

[52] กุสโล ปริตฺโต ธมฺโม กุสลสฺส ปริตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิฯ

อกุสโล ปริตฺโต ธมฺโม อกุสลสฺส ปริตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิฯ

อพฺยากโต ปริตฺโต ธมฺโม อพฺยากตสฺส ปริตฺตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

กุสโล ปริตฺโต ธมฺโม กุสลสฺส ปริตฺตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (สํขิตฺตํฯ)

เหตุยา สตฺต, อารมฺมเณ นว, อวิคเต เตรสฯ (สํขิตฺตํฯ ยถา กุสลตฺติเก ปญฺหาวารํ เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํฯ)

มหคฺคตาทิปทานิ

เหตุปจฺจโย

[53] กุสลํ มหคฺคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล มหคฺคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1)

อพฺยากตํ มหคฺคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต มหคฺคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1) (สํขิตฺตํฯ)

เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว, อวิคเต ทฺเวฯ (สํขิตฺตํฯ สหชาตวาเรปิ…เป.… ปญฺหาวาเรปิ สพฺพตฺถ วิตฺถาโร)ฯ

[54] กุสลํ อปฺปมาณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล อปฺปมาโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1)

อพฺยากตํ อปฺปมาณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อพฺยากโต อปฺปมาโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาฯ (1) (สํขิตฺตํฯ)